Οστεοαθρίτιδα- Διατροφή -Άσκηση

Η Οστεοαθρίτιδα (OA) αποτελεί την πιο συχνή πάθηση του μυοσκελετικού συστήματος και τον κύριο εκπρόσωπο των εκφυλιστικών αρθρίτιδων.Χαρακτηρίζεται, κυρίως, απο τη φθορά του αρθρικό χόνδρο και επεκτείνεται σε ολόκληρη την άρθρωση, περιλαμβάνοντας το υποχόνδριο οστούν, τους συνδέσμους, τον αρθρικό θύλακα, τον αρθρικό υμένα, καθώς και τους περιαρθρικούς μυς και τένοντες. Ο αρθρικός χόνδρος ινιδοποιείται, παρουσιάζει ρωγμές, ελκοποιείται και τελικά εκφυλίζεται.
Παράγοντες κινδύνου
1. Ηλικία: Η συχνότητα της πάθησης αυξάνεται δραματικά στις ηλικίες άνω των 75 ετών. 
2. Κληρονομικότητα: Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι γενετικοί παράγοντες επηρεάζουν τη συχνότητα εμφάνισης OA.
3. Παράγοντες διατροφής: Η παρουσία της βιταμίνης C και του ασκορβικού οξέος  προστατεύει τον αρθρικό χόνδρο από την οξειδωτική καταστροφή του και συνεισφέρει ση σύνθεση του κολλαγόνου τύπου II. O ρόλος της βιταμίνης D, έχει αποδειχθεί οτι ενέχει σημασία για τον οστικό μεταβολισμό.

 4. Παχυσαρκία: Τα παχύσαρκα άτομα έχουν αυξημένο κινδύνο ανάπτυξης OA σε γονάτα και ισχία, σε σχέση με τα λιποβαρή άτομα, λόγω αυξημένης μηχανικής φόρτισης του αρθρικού χόνδρου.
5. Κακώσεις και τραυματισμοί της άρθρωσης: Τα κατάγματα ή ρήξεις μηνίσκων αποτελούν συχνές αιτίες ανάπτυξης OA, ιδιαίτερα σε άνδρες νεότερης ηλικίας.

6. Επαγγελματικές ή αθλητικές δραστηριότητες: Η επαναλαμβανόμενη επαγγελματική ή αθλητική μηχανική επιβάρυνση και καταπόνηση των αρθρώσεων,αυξάνει τις πιθανότητες βλάβης λόγω υπερβολικής φόρτισης.

Διατροφική πρόληψη και διατήρηση υγιή αρθρώσεων

Η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής και σωστού διαιτολογίου, σχεδόν πάντα δρά ως πρόληψη πολλών ασθενειών. Στην Οστεοαθρίτιδα τροφές με πλούσια αντιοξειδωτική δράση όπως φρούτα και λαχανικά που εμπεριέχουν μεγάλες ποσότητες  βιταμινών Ε, Α, C, φαίνεται να επιβραδύνουν τη φυσιολογική φθορά στις αρθρώσεις,

Τα ω-3 λιπαρά οξέα  προστατεύουν τις αρθρώσεις και μειώνουν τη χρόνια φλεγμονή,και το άλγος σε αθρίτιδες,  Τροφές πλούσιες σε ω-3 λιπαρά οξέα είναι τα λιπαρά ψάρια όπως οι σαρδέλες, ο σολομός, ο τόνος, καθώς και τα καρύδια και ο λιναρόσπορος. 

Η συνιστώμενη κατανάλωση άπαχων πρωτεΐνών όπως κοτόπουλο, ψάρι, θαλασσινά και όσπρια, εξυπηρετούν στη καλή κατάσταση των μυών και του αρθρικού χόνδρου, καθώς και στην υγεία των αρθρώσεων.

Εξίσου σημαντικό ρόλο παίζουν το ασβέστιο και η βιταμίνη  D (γαλακτοκομικά προιόντα, αμύγδαλα,αυγά και διατροφικά συμπληρώματα ) συμβάλλοντας στη μείωση  της απώλειας της οστικής μάζας και βοηθώντας στη διατήρηση της υγείας των αρθρώσεων. Το νερό επίσης, βοηθάει στη λίπανση των αρθρώσεων.

Τέλος, Συμπληρώματα γλυκοζαμίνης και χονδροιτίνης σε συνδοιασμό μπορεί  να ανακουφίσει από τον πόνο σε περιπτώσεις αρθρίτιδας. Η γλυκοζαμίνη και η χονδροιτίνη είναι χονδροπροστατευτικές ουσίες δηλαδή συμβάλλουν στην αναδόμηση του χόνδρου και παρεμποδίζουν την περαιτέρω καταστροφή του (π.χ. στην οστεαρθρίτιδα). Για οποιαδήποτε λήψη συμπληρωμάτων, συμβουλευτείτε πρώτα τον ιατρό σας ή το διαιτολόγο σας. 

Άσκηση και οστεοαθρίτιδα

Η μείωση του σωματικού βάρους, η ασκηση και η εκπαίδευση του πάσχοντα σε δραστηριότητες που βελτιώνουν την κινητικότητα των αρθρώσεων έυνοούν την αντιμετώπιση της OA.

Η άσκηση βοηθά τους ασθενείς, μειώνοντας τα άλγη των αρθρώσεων , τη δυσκαμψία καθώς αυξάνει την ευλυγισία και τη δύναμη. 
Το πρόγραμμα πρέπει να περιλαμβάνει ήπιες ασκήσεις, που σιγά σιγά δυσκολεύουν χωρίς όμως να δημιουργείται πίεση στον αθλούμενο, έτσι ώστε να επιτυγχάνεται αύξηση δραστηριότητας αλλά συγχρόνως να μπορεί να συνομιλήσει κατά τη διάρκεια της άσκησης.

Κατάλληλοι τύποι ασκήσεων είναι : 

• Ασκήσεις για το εύρος κίνησης των αρθρώσεων,οι οποίες αυξάνουν την ευλυγισία των ιστών, ιδιαίτερα σε συνδοιασμό με διατάσεις.
• Ασκήσεις ενδυνάμωσης στις οποίες ο ασθενείς δεν πρέπει να νιώθει πόνο και να εκτελούνται σε καθημερινή βάση με σκοπό να αυξήσουν τη μυϊκή δύναμη. Μπορούν να γίνουν ισομετρικές ασκήσεις (ασκείται δύναμη χωρίς να αλλάζει το μήκος του μυός) ή ισοτονικές με αντίσταση.
• Ασκήσεις αεροβικές όπως το γρήγορο περπάτημα, το ποδήλατο, η κολύμβηση. Μπορούν να γίνονται 3 φορές την εβδομάδα για 20-30 λεπτά. Βελτιώνουν το καρδιαγγειακό σύστημα, βοηθούν στη μείωση του σωματικού βάρους και γενικά προκαλούν ευεξία.

Ταλαμάγκα Θεανώ

Διαιτολόγος-Διατροφολόγος

με μεταπτυχιακό τιτλο σπουδών στα

Μεταβολικά νοσήματα οστών

της Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών